Lezing Kaat Wauters – Body & Balance – verslag

In juni gaf Kaat Wauters voor een enthousiast publiek een lezing over Body & Balance bij honden. Geregeld zien we op hondenscholen de lesterreinen opgevrolijkt met kleurrijke krukjes, opstapjes, balkjes, balanskussens en allerlei materialen, maar wat is hiervan nu de meerwaarde? En vooral waarop dienen we als instructeurs te letten en wat is het nut van deze oefeningen?

Kaat zag zelf het effect van revalidatie-oefeningen op het lichaam van haar hond. Geprikkeld naar meer volgde ze de opleiding Instructeur Balans & Coördinatie bij Sam Turner. Omdat ze uitgebreidere kennis wou vergaren over hoe een hond beweegt en anatomisch in mekaar zit, heeft ze daarna de opleiding massagetherapeut gevolgd bij Kynomassage. Hierdoor heeft haar kennis verder vorm gekregen. Ze geeft zelf aan dat ze beter heeft leren kijken en luisteren naar de hond als wezen op zich en naar zijn gedrag. Daarnaast heeft ze ook invloeden vanuit Fitness-programma’s uit Amerika verwerkt in één complete opleiding die ze nu zelf verzorgt: Instructeur Body & Balance.

Is het voor elke hond? Ja en nee, het programma moet uiteraard aangepast worden aan iedere individuele hond. Zo is voor pups een apart programma ontwikkeld: puppygym, hier worden bijvoorbeeld oefeningen niet herhaald om overbelasting te voorkomen.

Wat is het verschil met hondenfitness? Bij B&B werken we meer met statische oefeningen, legt Kaat uit, er wordt meer gewerkt op lichaamsbewustzijn. Bij hondenfitness gaat het om spieropbouw en kracht en zijn er meer explosieve oefeningen. Al is het daar belangrijk dat de basis van lichaamsbewustzijn ook goed aanwezig is, dit vermijdt blessures.

B&B heeft effect op meerdere vlakken. Zo stimuleert het meer zelfvertrouwen bij de hond. Het stimuleert concentratie. De aandacht bij de oefening kunnen houden, ideaal voor honden die bijvoorbeeld afgeleid zijn bij elk dwarrelend blaadje. Het verbetert de relatie geleider-hond, want er wordt zonder druk gewerkt op het tempo van de hond. De geleider leert hierdoor écht naar de hond kijken. Het stimuleert de proprioceptie: weten waar je ledematen en lichaam zich bevinden in de ruimte. Hoe goed is je eigen proprioceptie? We doen de test! Kan je zonder kijken je armen gestrekt boven je hoofd bewegen en je twee wijsvingers mekaar doen raken?

We doen nog een test! Hoe snel past je zenuwstelsel zich aan na oefenen? Er wordt vrolijk gezwaaid met armen: B&B voor honden eerst getest door mensen.

Kaat is ook fokker van Boxers en vanaf 3,5-4 weken worden er in de puppyren opstapjes en balanskussens geplaatst, zodat de pups deze materialen en hoogteverschillen uit zichzelf kunnen verkennen. Een waarschuwing die Kaat meegeeft aan haar pupkopers: wees je ervan bewust dat onze pups overal op zullen willen kruipen… Het belangrijkste is uiteraard dat ze lichaamsbewustzijn hebben en dit vermindert het risico op blessures.

Observeren is één van de cruciale zaken bij B&B: hoe beweegt de hond? Zit er ergens een hapering? De oefeningen moeten veilig blijven en een eigenaar ziet het doorgaans niet, totdat de hond écht mank loopt. Een goede B&B instructeur weet dan ook wanneer tijdig door te kunnen verwijzen naar een specialist en kan de opbouw en de moeilijkheidsgraad van de oefeningen aanpassen aan elke individuele hond. Hij/zij heeft kennis nodig van bespiering en beweging. Wat is een goede beweging? Hierbij is ook rassenkennis cruciaal. Kaat volgde daarom de opleiding Dogs in Motion van Dr. Fisher. Een windhond beweegt namelijk heel anders dan een Franse Bulldog.

Als je ziet dat iets niet goed zit in het lichaam is het belangrijk dat je leert voelen: palperen. Hoe is de gewichtsverdeling tussen de voor-en achterhand? Tussen links en rechts? Hoe is de balans in bespiering? Zijn er vloeiende overgangen? Doorgezakte of overstrekte voeten?

Lichaamsverhoudingen zijn ook belangrijk om rekening mee te houden, denk aan een Teckel, Corgi,… Bepaalde oefeningen kunnen te intens zijn voor de rug bij deze rassen.

Voelen kan ook inhouden checken naar temperatuurverschillen, is er ergens extra spierspanning? Is er aan de vacht iets te zien? Dit kan je ook tussen de oefeningen door doen als extra controle.

Ook observatie in beweging is belangrijk: voornamelijk dan in stap en draf, met name de overgangen: hoe is de uitzwaai van de poten; hoe is het gebruik van de bespiering van de gewrichten; werken de voor- en achterhand mooi samen?

In B&B-oefeningen is het net belangrijk om een beweging langzaam te leren doen: het is vaak beter om traag en juist te verkrijgen, dan snel wat je later moet verbeteren, denk aan de twist en turn (linksom en rechtsom de eigen as draaien). B&B is op zoek naar de “saaie” maar technisch veel betere uitvoering voor het lichaam.

Ook waar de focus van de hond ligt is belangrijk tijdens B&B-oefeningen: deze hoort bij het materiaal te liggen, zodat hij goed kan kijken waar hij loopt. Lokken met voertjes voor de neus op hoofdhoogte van de hond zorgt er dus net voor dat een hond bijvoorbeeld bij cavaletti (latjes op grond) struikelt. Ook honden die obedience getraind zijn en gewend zijn om op te kijken naar de eigenaar kunnen het lastig hebben om naar beneden te kijken, naar het materiaal. “Handen laag” is dan ook een veel gehoord advies tijdens B&B-lessen. Lokken wordt liefst van al vermeden en als het nodig is dan liever met handcue (zonder brokje) net boven de cavaletti of opstapjes.

Hoe herken je een goede neutrale houding bij een hond? Rug recht (niet gebold), voorpoten en voeten onder de schouders. Zolang de voeten nog voor de schouders staan is de hond in een oefening niet klaar voor de volgende stap. Bij de achterpoten trek je een denkbeeldige lijn van het zitbeen naar beneden, de voeten moeten achter die lijn staan. Veel honden staan niet op deze manier. Bij veel honden staan de achterpoten bijvoorbeeld teveel onder het lichaam. Dit is al een indicatie dat er in de achterhand mogelijk wat spanning zit.

Een bijkomend aandachtspunt zijn de signalen: kalmerende signalen, stresssignalen en vermoeidheidssignalen. Als instructeur is het belangrijk deze te benoemen naar de eigenaar toe want deze zien het, zeker bij aanvang van de lessen, niet. Hoe verder in het lessentraject, hoe meer eigenaren bewust worden van deze signalen van hun hond en hier rekening mee leren houden.

We kijken naar een overzicht van de materialen: balanskussens, balanspads, plankenparcours, balansballen, cavaletti, krukjes en opstapjes. Laag en breed starten zijn hier de sleutelbegrippen. De richtlijn qua starthoogte is een bakje/opstapje dat qua hoogte onder de hak van de hond in kwestie komt.

Als je oefeningen vraagt aan de hond bv een zit, moet hij die oefening wel eerst goed beheersen gewoon op de grond. We doen de oefening op het tempo van de hond en zonder druk: een “nee” zal je dus niet horen tijdens een B&B-les!

En dan mogen we zelf aan de slag! Ontdekken hoe belastend het is om op een balanskussen te staan. Hoe moeilijk het is om over een plankenparcours te lopen als je niet naar je voeten mag kijken. Een absolute aanrader voor iedereen die met deze materialen met zijn/haar hond aan de slag wil.

Het was een zeer informatieve lezing, waarbij duidelijk werd dat er ook gevaren verbonden zijn aan zomaar wat kleurrijke materialen op je lesterrein neerleggen. Ook hierbij is wel degelijk kennis van zaken noodzakelijk. Dus bedankt Kaat om ons hierover meer te informeren!

 

Referenties

Kaat Wauters – Opleiding Instructeur Body & Balance